MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

Bu alandaki mesleklerde çalışanlar için dikkatli ve titiz çalışmak, düzenli olmak, sır saklayabilmek ve güvenilir olmak, sorumluluk sahibi ve sabırlı olmak özel bir önem arz eder.
Adalet alanında çalışacak meslek elemanlarının genel özellikleri aşağıda sıralanmıştır:

İş organizasyonu yapabilmek,
Nezaket, görgü ve protokol kurallarına uymak,
İyi bir iletişim kurabilmek,
Dikkatli, titiz ve düzenli olmak,
Sır saklayabilmek, güvenilir olmak,
Sorumluluk duygusuna sahip olmak,
Olaylar arasında neden-sonuç ilişkilerini görebilmek,
On parmak klavye ile bilgisayarı kullanabilmek,
Türkçeyi iyi konuşmak ve resmî yazışma kurallarına göre yazmak,
Dosyalama ve arşivleme yapabilmek,
İnsan hakları ve temel hukuk bilgisine sahip olmak,
İdare ve yargı teşkilatının yapısını ve yargının işleyişini bilmek,
Ekip halinde çalışmaya yatkın olmak,
Kendisini mesleki olarak sürekli yenileyebilmek,
Mesleğin gerektirdiği sağlık şartlarıyla fizikî özelliklere sahip olmak.

Zabıt Kâtibi olmak isteyenlerin yukarıda sayılan özelliklere ilave olarak göz kulak ve ellerini eş güdümlü kullanabilen, ofis araçlarını etkin kullanabilen, bunlardaki basit arızaları giderebilen, diğer birimler ve kurumlarla iş birliği yapabilen, çalıştığı birimlerdeki adlî ve hukukî işleyişi bilen ve insan psikolojisi bilgisine sahip kişiler olmaları gerekmektedir.

İnfaz ve Koruma Memuru olmak isteyenlerin yukarıda sayılan özelliklere ilave olarak, güvenlik araç gereçlerini kullanabilen, bunlardaki teknolojik gelişmeleri yakından takip eden, fiziksel olarak kendisini geliştirebilen, çalıştığı birimlerdeki güvenlik ayrıntılarına özen gösteren, suç, ceza, infaz ve insan psikolojisi bilgisine sahip, görsel hafızası güçlü ve ayrıntıları algılayabilen kişiler olmaları gerekmektedir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Zabıt Kâtibi genel olarak büro ortamında çalışmaktadır. Mesleğin özelliği gereği mesai saatleri dışında da zaman zaman görev yapmaktadır. Bazı durumlarda (keşif, otopsi, olay yeri incelemesi gibi)  dış mekânlarda çalışması gerekmektedir. Sorumlulukları ağır, stresli iş ortamında çalışmakta ve rutin görevleri yapmakta olduğundan günün her saatinde aktif olmak zorundadır.

Dosya ve klasör ağırlıklı olmak üzere kırtasiye malzemelerini yoğun olarak kullanmaları sebebiyle bunlara bağlı sağlık sorunları (enfeksiyonel ve alerjik rahatsızlıklar) oluşabilmektedir.
İşlerinin tamamına yakın bir kısmı bilgisayar üzerinden yapıldığından, sürekli oturmaktan ve on parmak, hızlı bilgisayar kullanmaktan kaynaklanan fiziksel rahatsızlıklar zamanla görülebilmektedir. Mesleğin hassasiyeti gereği strese bağlı bazı rahatsızlıklara da rastlanmaktadır.

İnfaz ve Koruma Memuru genel olarak kapalı ortamlarda görev yapmaktadır. Güvenlik gereği dış mekânlarda da çalışır. Açık ve kapalı alanlarda, disiplinli ve resmî üniforma ile günün her saatinde aktif olmak durumundadır. Bu meslek toplumu suçtan, suçluyu da toplumsal baskıdan korumada önemli rol oynar. Öğrencilerin sağlık durumu, adalet alanı altında yer alan mesleklerin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmalıdır.

İnfaz ve koruma dalını tercih edecekler en az 1,65 cm boyunda, sahip oldukları fizikî şartlar ve görünümleri itibariyle mesleğin özelliğine uygun olmalıdır. Mesleğin gerektirdiği güvenlik hassasiyeti ve ağır sorumluluk nedeniyle stresli iş koşullarında çalıştıklarından psikolojik ve fiziksel rahatsızlıklara bu meslek mensuplarında rastlanmaktadır.

ÇALIŞMA ALANLARI VE  İŞ BULMA OLANAKLARI

Bu alanda yer alan Zabıt Kâtipliği ile İnfaz ve Koruma dallarından mesleki yeterliklere sahip, nitelikli kişiler olarak mezun olanların iş piyasasında istihdam olanakları oldukça geniştir.

Zabıt Kâtipliği dalından mezun olanlar; ilk derece (hukuk, ceza, idare ve vergi)  mahkemeleri, bölge (adliye ve idare) mahkemeleri, yüksek mahkemeler, Adalet Bakanlığı (merkez ve taşra) teşkilatı, Cumhuriyet Başsavcılıkları, ceza infaz (cezaevi ve tutukevleri) kurumlarında istihdam edilirken yüksek seçim ve seçim kurulları ile noterlikler, hukuk ve avukatlık büroları, bankalar ve sigorta şirketleri ile kamu ve özel kurumların hukuk ile ilgili birimlerinde de iş bulabilmektedirler.

İnfaz ve Koruma dalından mezun olanlar; Adalet Bakanlığı (merkez ve taşra) teşkilatı, cumhuriyet başsavcılıkları, ceza infaz (cezaevi ve tutukevleri) kurumlarında istihdam edilirken özel güvenlik şirketleri ile kamu ve özel kurumların güvenlik ile ilgili birimlerinde de iş bulabilmektedirler.
Öncelikle Adalet Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatında ihtiyacı olan zabıt kâtibi, infaz ve koruma memurluğuna atanabilmek için, Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama ve Nakil Yönetmeliğinde belirtilen genel ve özel şartları taşıyanlardan Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) sonuçlarına göre ilgili komisyonlarca yapılacak mülakat sınavında başarılı olanlar atanmaktadırlar. Yapılan bu sınavda, adalet meslek liselerinin Adalet alanı Zabıt Kâtipliği ile İnfaz ve Koruma dalı mezunlarına öncelik verilerek bunların atamaları gerçekleştirilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Meslek eğitimi, Adalet Meslek Liseleri ve Anadolu Adalet Meslek Liselerinde Adalet alanındaki diploma programında verilmektedir. Bu okullarda uygulanan Yeterliğe Dayalı Modüler Öğretim Programları geniş tabanlı, yatay ve dikey geçişlere imkân veren bir yapıya sahiptir.
Meslekî ortaöğretimden sonra, yükseköğrenimde Adalet Meslek Yüksekokulu ile meslek yüksekokulların adalet programlarına uygulama devam ettiği sürece sınavsız olarak geçebilmektedirler. Meslek yüksekokulunu bitirenler, dikey geçiş ile lisans programlarına devam edebilirler.

Sınavsız olarak geçiş yaptıkları Adalet Meslek Yüksekokulunu ya da meslek yüksekokullarının adalet programını bitirenler, ÖSYM tarafından yapılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde hukuk fakültesine dikey geçiş yapabilirler.

Adalet meslek eğitimini tamamlayanlar da dikey geçiş sınavı ile hukuk fakültesine dikey geçiş yapabilirler. Meslek yüksekokulların ön lisans eğitimlerini tamamlayanlar, sınavsız olarak Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesinin İktisat, İşletme ve Kamu Yönetimi lisans programlarına kayıt yaptırabilirler.

Zabıt Kâtibi ile İnfaz ve Koruma Personeli olarak görev yapan memurlar; kurumlarının meslek eğitim merkezlerinde hizmet içi eğitim faaliyetlerine katılarak görevde yükselme eğitimi sonunda başarılı oldukları takdirde ve diğer şartları da taşımaları koşuluyla zabıt kâtibi  şef, yazı işleri müdürü, şube müdürü ve idare müdürü; infaz ve koruma memuru ise infaz ve koruma baş memuru, idare memuru ve çalıştığı kurumun müdür yardımcısı veya müdürü olabilmektedir.